|
Społeczeństwa
cywilizowane, kładą wielki nacisk na wygodne i dostatnie życie.
Spełnienie tych wymagań społecznych spowodowało intensywne
rozwinięcie przemysłu, a szczególnie tych dziedzin, jakimi są:
hutnictwo, energetyka zawodowa, przemysł ciężkiej chemii i
innych dziedzin. Wielki rozwój tych gałęzi przemysłu, w krótkim
czasie spowodował lokalnie i nie tylko lokalne – drastyczne
skażenie powietrza atmosferycznego, wody (stawów, jezior i rzek)
i gleby do tego stopnia, że zagroziło, to i zagraża człowiekowi
i w ogóle otoczeniu naturalnemu, a w tym przyrodzie żywej.
Oprócz tego w atmosferze Ziemi pojawiło się nowe zjawisko –
efekt cieplarniany, który zmienia klimat Ziemi.
Badania naukowe nad zmianami klimatu spowodowanymi
zanieczyszczeniem atmosfery, wód i gleby zwróciły uwagę na
źródła tych zanieczyszczeń, a w tym na małe lokalne
przedsiębiorstwa energetyczne produkujące ciepło dla miast,
gospodarstw rolnych produkujących produkty rolne w szklarniach
itp. Na Śląsku w wymienionych gałęziach działalności
gospodarczej uzyskuje się ciepło głównie ze spalania węgla.
Piece tych źródeł ciepła w znacznej ilości emitują spaliny i
popiół do atmosfery bez ich oczyszczenia.
Kryzys naftowy lat siedemdziesiątych zasygnalizował – wysoce
uprzemysłowionej części świata –, że podaż surowców
energetycznych może być ograniczony, nie tylko ze względów
politycznych, ale również z powodu wyczerpania się zasobów
energetycznych paliw naturalnych. Zaistniałe w latach
siedemdziesiątych zagrożenie spowodowało pilne poszukiwanie
wydajnych alternatywnych źródeł energii.
Racjonalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (tj.
energii rzek, wiatru, promieniowania słonecznego, energii
geotermalnej lub biomasy), jest jednym z istotnych komponentów
zrównoważonego rozwoju przynoszącym wymierne efekty
ekologiczno-energetyczne. Wzrost udziału odnawialnych źródeł
energii w bilansie paliwowym energetycznym świata, przyczyni się
do poprawy efektywności wykorzystania i oszczędzenia zasobów
surowców energetycznych, poprawy stanu środowiska oraz redukcji
ilości wytwarzanych odpadów np. popiołu. W związku z tym
wspieranie rozwoju energetyki opartej na tych źródłach staje się
coraz poważniejszym wyzwaniem niemalże dla wszystkich państw
świata.
Tradycyjne surowce energetyczne (węgiel, ropa naftowa i gaz)
cechują się wysoką koncentracją energii w jednostce masy paliwa,
dlatego chętnie się z nich korzysta. Wydajniejszym źródłem
energii jest jednak energia atomowa, ale przyzwolenie społeczne
na jej rozbudowę jest bardzo ograniczone ze względów powszechnie
znanych. Obiecującym źródłem energii miały być generatory, w
których zachodzić miały kontrolowane reakcje termojądrowe, ale
problem ten pozostał wizją przyszłości.
Znaczącym bodźcem do poszukiwania nowych źródeł energii, a
najlepiej miejscowych był pierwszy kryzys paliwowy na Bliskim
Wschodzie w 1957 roku, oraz drugi kryzys energetyczny w 1973
roku.
Pogarszające się warunki atmosferyczne wpływające znacząco na
obniżenie – w USA i innych krajach – na poziom produktów rolnych
zwróciło uwagę na przyczyny tych zjawisk. Spalanie kopalin
wprowadza do atmosfery dwutlenek węgla, który jest jakby
nadprogramowy, pierwotnie nie uczestniczył w obiegu CO2
w przyrodzie. Pojawienie się w atmosferze tak zwanych gazów
cieplarnianych w nadmiarze również spowodowało nacisk na wybór
innych – czystych źródeł energii.
Energię elektryczną uzyskuje się z energii w
dwóch podstawowych procesach
przekształcania energii: za pośrednictwem ciepła (spalanie) i
pośrednio w ogniwach paliwowych.
Schemat tych dwóch procesów jest następujący:
-
Energia
chemiczna (kocioł) → ciepło (turbina parowa) →
energia mechaniczna (prądnica) → energia elektryczna,
-
Energia
chemiczna (ogniwo galwaniczne) → energia elektryczna.
Drugi sposób przekształcenia energii chemicznej w elektryczną
można zastosować do przekształcenia energii chemicznej biogazu w
energię elektryczną.
Rośliny energetyczne cechuje:
-
duży
przyrost suchej masy w okresie wegetatywnym,
-
wysoka wartość opałowa (około 15 MJ/kg m.s.),
-
mała masa właściwa, co jest szczególnie istotne
przy transporcie i magazynowaniu w obrębie kotłowni,
-
niskie wymagania glebowe i klimatyczne,
-
łatwe zmechanizowanie czynności
agrotechnicznych,
-
mała zawartość popiołu, około (1,89 ÷ 1,28) %
wagowo.
Niekonwencjonalne źródła energii elektrycznej zdobywają coraz
większą popularność na całym świecie. Ich niewątpliwą zaletą
jest brak ujemnego wpływu na środowisko naturalne oraz niskie
koszty eksploatacji. Jednak wysokie koszty inwestycji oraz
relatywnie duża ilość zajmowanego miejsca uniemożliwiły
wykorzystanie tych źródeł energii odnawialnej jako głównych
dostawców energii elektrycznej. Na początku XXI wieku, gdy
zasoby konwencjonalnych paliw energetycznych są na wyczerpaniu,
niekonwencjonalne źródła energii zyskują na znaczeniu, aby z
czasem stać się głównym źródłem pozyskiwania energii
elektrycznej. W dobie coraz większego zainteresowania
niekonwencjonalnymi
sposobami pozyskiwania energii elektrycznej ważne jest
kształcenie młodych ludzi w zakresie technologii ich
wytwarzania oraz korzyści, jakie płyną z ich wykorzystywania.
Główną
przyczyną walki „brudnej” energetyki z odnawialnymi źródłami
energii jest obrona jej monopolistycznej pozycji i niechęci do
dopuszczenia konkurencji na rynek. Wieloletnia tradycja
stosowania węgla jako głównego paliwa energetycznego, stosowane
w przeszłości dotacje do energetyki i niskie ceny tradycyjnych
nośników energii znacznie utrudniały wprowadzenie energii ze
źródeł odnawialnych. Jednocześnie za mało jest, jak dotychczas,
inwestycji proekologicznych, które mogłyby stanowić dobry
przykład (również w kategoriach ekonomicznych) wykorzystania
odnawialnych źródeł energii i konkurować z tradycyjnymi
systemami energetycznymi.
Należy jeszcze przypomnieć, że rozwój odnawialnych źródeł
energii stwarza szansę szczególnie dla lokalnych społeczności na
utrzymanie niezależności energetycznej, rozwoju regionalnego i
nowych miejsc pracy, a także na proekologiczną modernizację,
dywersyfikację i decentralizację krajowego sektora
energetycznego. Trzeba pamiętać, że im szybciej Polska
zaangażuje się w rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł
energii, tym szybciej krajowy przemysł energetyki
odnawialnej, a w szczególności małe i średnie przedsiębiorstwa
staną się równorzędnym uczestnikiem światowego rynku technologii
odnawialnych źródeł energii. Posiadany w kraju potencjał
techniczny odnawialnych źródeł energii zobowiązuje do realizacji
zadań mających na celu jego jak najlepsze wykorzystanie, a na
obecnym etapie, bez wsparcia ze strony państwa, szybki rozwój
energetyki odnawialnej nie jest możliwy. Niezbędna zatem byłaby
kompleksowa ocena pozyskiwania energii odnawialnej w porównaniu
ze stratami ponoszonymi przez środowisko i gospodarkę w wyniku
emisji zanieczyszczeń ze źródeł nieodnawialnych, a także
oszacowanie kosztów społeczno-zdrowotnych. Ceny nośników energii
powinny bowiem odzwierciedlać koszty połączone z nakładami na
ochronę środowiska. Kompleksowe oszacowanie tych kosztów mogłoby
wykazać konkurencyjność cenową energii uzyskiwanej z paliw
kopalnych w stosunku do energii ze źródeł odnawialnych. Wpływ
na rozwój odnawialnych źródeł energii ma też rosnąca świadomość
społeczna związana z podniesieniem jakości warunków
ekologicznych przez zagospodarowanie zwiększającego się tonażu
odpadów oraz doskonalenie technologii i obniżanie kosztów
uzyskania energii z odnawialnych źródeł.
Będąc członkami Unii Europejskiej nasz kraj zobowiązany jest z
jednej strony do podejmowania działań na rzecz rozwoju
wykorzystania odnawialnych źródeł energii, z drugiej strony daje
szansę na skorzystanie z istotnej pomocy Unii Europejskiej w tej
dziedzinie.
Reasumując należy stwierdzić, że miejscowe źródła energii
odnawialnej w Gminach
Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego nigdy nie będą w stanie
pokryć całego zapotrzebowania na energię, dlatego że, jest to
rejon posiadający przemysł wysoce energochłonny, ale mogą, choć
częściowo zatrzymać lub spowolnić zanieczyszczenie środowiska
naturalnego i mogą być opłacalne w wymiarze lokalnym, a tym
samym przyczynić się w pewnym stopniu do rozwoju energetyki
odnawialnej w naszym kraju.
Sposoby
bezpośredniego i pośredniego pozyskiwania energii alternatywnej:

Źródła energii
Źródło: Craig J. R., Vaughan D.
J., Skinner B. J.: Zasoby Ziemi. PWN Warszawa 2003
r.
|
|